Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 973
Δημιουργός
Εργαστήριο του Αγοράκριτου
Είδος
Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στο 410 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 1,06 μ.
Μήκος: 0,52 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Πρώτος όροφος, δυτικά
Δεξί τμήμα πλάκας που αποδίδεται στη νότια πλευρά του θωρακίου του ναού της Αθηνάς Νίκης. Βρέθηκε το 1835 κοντά στον ναό.
Παριστάνει μία φτερωτή Νίκη που τακτοποιεί το σανδάλι της ή το λύνει για να πατήσει, με γυμνά πόδια, τον ιερό χώρο του ναού της Αθηνάς. Από την κίνηση αυτή, δόθηκε στη Νίκη η συμβατική ονομασία «Σανδαλίζουσα». Ο διάφανος χιτώνας της, που κολλά στο σώμα σαν να είναι βρεγμένος, γλιστρά αφήνοντας τον δεξί της ώμο γυμνό. Από πάνω το ιμάτιο τυλίγει το κάτω μέρος του σώματός της και σχηματίζει μεγάλες πτυχές. Τα διπλωμένα φτερά πλαισιώνουν το χαμένο σήμερα πρόσωπο της νεαρής μορφής.
Ορισμένοι μελετητές βλέπουν στη συγκεκριμένη Νίκη ομοιότητες με απεικονίσεις της Αφροδίτης και θεωρούν ότι η παρουσία της στη νότια πλευρά του θωρακίου αποτελεί υπαινιγμό για το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου, που βρισκόταν κάτω από το ιερό της Αθηνάς Νίκης.
Το θωράκιο περιέβαλλε τις τρεις πλευρές του πύργου, πάνω στον οποίο ήταν χτισμένος ο ναός. Απαρτιζόταν από πλάκες ύψους ενός μέτρου περίπου με ανάγλυφες παραστάσεις στην εξωτερική πλευρά, ορατές από τους ανερχόμενους. Οι οπές στην πάνω επιφάνεια των πλακών φανερώνουν πως το ύψος του θωρακίου αυξανόταν με μεταλλικό κιγκλίδωμα.
Θέμα του θωρακίου είναι ο αλληγορικός εορτασμός των νικηφόρων αγώνων της Αθήνας κατά των εχθρών της, Περσών ή άλλων Ελλήνων. Η αφήγηση δεν είναι συνεχής αλλά αυτοτελείς σκηνές συνθέτουν παραστάσεις που με μικρές παραλλαγές επαναλαμβάνονται σε κάθε πλευρά του θωρακίου: φτερωτές Νίκες που οδηγούν ταύρους στη θυσία ή κρατούν όπλα και στολίζουν νικητήρια τρόπαια με ελληνικό ή περσικό οπλισμό. Ανάμεσά τους κάθεται η θεά Αθηνά έχοντας αποθέσει τα όπλα της. Για τη λάξευση των γλυπτών συνεργάστηκαν πολλοί γλύπτες με επικεφαλής τον Αγοράκριτο. Τα γλυπτά του θωρακίου εκπροσωπούν με τον καλύτερο τρόπο τη γλυπτική του τέλους του 5ου αι. π.Χ., τον λεγόμενο «πλούσιο ρυθμό».
Ο ναός και το θωράκιο της Αθηνάς Νίκης διαλύθηκαν από τους Οθωμανούς το 1687 για την ενίσχυση του προμαχώνα και την καλύτερη οχύρωση της δυτικής πλευράς της Ακρόπολης ενάντια στις επιθέσεις των Βενετών του στρατηγού Francesco Morosini. Το 1835-1836, υπό την επίβλεψη του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Ludwig Ross, ο προμαχώνας κατεδαφίστηκε και ο ναός της Αθηνάς Νίκης αναστηλώθηκε για πρώτη φορά. Μία δεύτερη αναστήλωση πραγματοποιήθηκε το 1940 ενώ μία τρίτη ολοκληρώθηκε το 2010.
Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας
Η χρήση των δεδομένων σας περιγράφεται στις ρυθμίσεις απορρήτου